Rachida Kacimi
05/21/2025
5 min
0

Leven of eenvoudigweg voortbestaan: is het mogelijk dat jouw zenuwstelsel chronisch overspoeld is met prikkels, terwijl je daar zelf niet van op de hoogte bent?

05/21/2025
5 min
0



  Overdag ben je druk in de weer, en als de avond valt, plof je uitgeput op de bank voor de televisie. Dit lijkt misschien een onschuldige manier om de tijd door te brengen, maar je zenuwstelsel is er allesbehalve blij mee.   Het veelvuldig herhaalde cliché over de eindeloze overvloed aan prikkels in onze hedendaagse maatschappij begint bij een aanzienlijk aantal mensen zijn verwoestende impact te hebben.
  Een deadline die je onder druk zet, de onophoudelijke zelfkritiek die je innerlijke stem voortbrengt, en het onbeantwoorde bericht dat als een spook door je gedachten blijft zwerven: voor ons fragiele zenuwstelsel voelt dit soms net zo bedreigend als de plotselinge nood om te schuilen voor een onverbiddelijke aanvaller met een vuurwapen.



  Ontwricht en verstoord zenuwstelsel
  In gebruikelijke en alledaagse levensomstandigheden zijn we in staat om moeiteloos en soepel over te schakelen tussen de gezonde versies van de reacties die ons autonome zenuwstelsel vertoont.   In deze moderne tijd worden we overspoeld door een overvloed aan prikkels en impulsen, waardoor ons zenuwstelsel zich voortdurend in een staat van stress en bedreiging bevindt.   Een deadline dreigt, een klant met onvrede komt op je pad, een kritische opmerking duikt op in de sociale media, en je wordt innerlijk overspoeld door eindeloze zelfkritiek. Een onbeantwoord bericht blijft als een ongrijpbare schaduw in je gedachten ronddwalen, terwijl de gewenste verandering of transformatie na een kostbare retraite of workshop uitblijft. En dan is er die slopende, voortdurende groei van je overvolle inbox...   Voor ons zenuwstelsel is het even bedreigend als wanneer je voor een gewapende overvaller met een pistool moet wegduiken.

  Deze situatie leidt ertoe dat we voortdurend gevangen blijven in de overlevingsstrategieën van onze responspatronen, waarbij we vrijwel uitsluitend onze aandacht richten op de reacties van fawn, vechten/vluchten en bevriezen.   Het voortdurend gericht zijn op de allereerste levensbehoefte kost een overweldigende hoeveelheid energie, waardoor er weinig overblijft voor de kwaliteit van leven. Dit leidt op zijn beurt tot een enorme innerlijke druk en lijden.

  Omdat je momenteel geen inzicht hebt in de meest effectieve manier om deze complexe verstoring van je zenuwstelsel aan te pakken, zoek je naar alternatieve manieren om jezelf te reguleren en een gevoel van stabiliteit te vinden.   Je bent onbewust aan het speuren naar uiteenlopende uitwegen om te vluchten voor de overweldigende drukte, wat er helaas toe leidt dat je nog dieper uit je evenwicht raakt en verstrikt raakt in een echte vicieuze cirkel.



  Verstoorde zelfregulatie verwijst naar een staat waarin de vaardigheid van een persoon om zijn impulsen en gevoelens op een doeltreffende manier te controleren, sterk wordt aangetast of verstoord.
  Tijdens mijn persoonlijke ervaring met burn-on voelde het alsof ik constant aan het switchen was tussen de vecht-of-vluchttoestand, die voor mij aanvoelde als ‘overprikkeld’, en de freeze-modus, wat voor mij juist ‘onderprikkeld’ betekende. Het was alsof ik gevangen zat in een cyclus van steeds maar schakelen tussen de staat van ‘aan’ en de staat van ‘uit’.

  Daarom voelde ik me in alle facetten volkomen aangesproken door deze opvallende uitspraak van Barbara Tammes in haar inspirerende boek, getiteld Playmode: 'Het lijkt wel alsof we ons bevinden tussen de wereld van Netflix en de afgrond van een burn-out.'   Tussen het onophoudelijk pushen naar onze grenzen en het compleet verliezen van onszelf in een roes: we zijn helemaal aan of volledig uitgeschakeld.   Op het snijvlak van inspanning en ontspanning ligt de fundamentele mindset die je nodig hebt om echt creatief te zijn: de 'speelmodus'.

  Het leek alsof ik niet langer in staat was om het ideale prikkelniveau te bereiken, vaak aangeduid als mijn 'venster van tolerantie', dat cruciaal is om mezelf in de speelmood te krijgen.   Op dat moment had ik volledig de touwtjes uit handen gegeven, ondanks dat ik in mijn leven al talloze waardevolle lessen en diepgaande inzichten had opgedaan.   Dit leidde tot een versterking van een diepgaande schaamte, waardoor de zelfkritiek alleen maar toenam.   Tijdens die bepaalde fase van mijn leven bevond ik me in een constante staat van stress en innerlijke strijd.   Helaas was er bovendien helemaal geen enkele ruimte te vinden voor mijn partner, vrienden en andere gelijkgestemde zielen.

  Zodra je op enig moment vast komt te zitten in de freezemodus, kan de reis terug naar een plek van veiligheid en verbinding verrassend lang en uitdagend blijken te zijn.

  Het verkennen van manieren om te ontsnappen aan de dagelijkse sleur.
  Om mijn gemoedstoestand naar een meer aanvaardbaar niveau te tillen, vond ik mijn heil in voedingsmiddelen die vaak als ongezond worden bestempeld. Ik verleidde mezelf met feestelijke lekkernijen zoals romige kazen, krokante chips, een scala aan tapenades en knapperige gefrituurde snacks van allerlei aard.

 Daarnaast genoot ik van enkele glazen wijn of, op een bijzondere avond, gaf ik me over aan een binge-watchsessie van een hele serie, terwijl ik tegelijkertijd door de onuitputtelijke wereld van sociale media scrolde en impulsief nog wat extra boeken bestelde.   Al deze gebeurtenissen zorgden ervoor dat ik met een onaangenaam gevoel onder de dekens kroop.

  Als vanouds had ik weer eens de verleiding van verdovende middelen toegelaten, terwijl ik al mijn gezonde copingstrategieën, zoals TRE® (Tension and Trauma Releasing Exercises), meditatie, ademhalingsoefeningen, en diverse vormen van beweging zoals yoga, zwemmen en dans, ook het contact met een goede vriendin of een gelijkgestemde, en het bijhouden van mijn dankbaarheidsdagboek, volledig verwaarloosde.   In de freeze-modus ben je namelijk afgesloten van de diverse hulpmiddelen die je normaal gesproken kunt gebruiken.   Dit motiveerde me om de volgende dag nogmaals maximaal mijn best te doen en mijn waarde te tonen.

  Dopamine, dopamine, dopamine (meer, meer, meer) is een cruciale neurotransmitter die een significante rol vervult in de beloningsmechanismen van onze hersenen.
  In deze bijzondere periode voelde ik bijna constant een diep ingesleten schuldgevoel.   Tegelijkertijd ben ik me met een zekere duidelijkheid gaan realiseren dat mijn verstoorde zelfbeheersing voortkwam uit een ontregeld en niet optimaal werkend zenuwstelsel.   De freezemodus, die op significante wijze mijn bewustzijn deed afnemen en me verhinderde om mijn diepere inzichten in daden om te zetten, samen met het tekort aan mentale ruimte, maakten het bijna onhaalbaar voor mij om mijn ongezonde impulsen op de juiste manier te beheersen.

  Mijn beloningssysteem, dat op cruciale momenten mijn focus leidde, zorgde ervoor dat ik, gedreven door de verwachting van een dopamineshot (dopamine, vaak gezien als het ‘geluk hormoon’, speelt een essentiële rol in ons brein door ons te laten uitzien naar beloningen), gemakkelijk in uiteenlopende reacties en gedragingen verviel die me direct genot of vreugde schonken.   Die heerlijke sensatie van vreugde vervliegt echter in een oogwenk, met een verbluffende snelheid die bijna niet te bevatten is.   Aangezien je een intense drang voelt naar meer, zal je de handeling op een vanzelfsprekende en automatische manier weer herhalen.   Op deze wijze transformeren ze geleidelijk in vanzelfsprekende routines.

  Hierbij presenteren we een zorgvuldig gekozen excerpt uit het meesterwerk "Burn-on", vervaardigd door de talentvolle schrijfster Mieke Lannoey.

  Welke strategieën kun je toepassen om een verstoord zenuwstelsel op een doeltreffende manier aan te pakken?
  Een verstoord zenuwstelsel kan doorgaans niet in één klap weer in balans worden gebracht.   Een overvloed aan diverse elementen oefent een belangrijke invloed uit op deze situatie.   Je zou jezelf diepgaand kunnen afvragen: ‘Wat zijn de specifieke oorzaken die mijn zenuwstelsel uit balans brengen?’   Onderzoek deze stressvolle elementen zorgvuldig en probeer ze, waar mogelijk, op een doeltreffende manier te lijf te gaan.   Daarnaast heb je de kans om binnen een vrij korte periode een indrukwekkend aantal zaken te verwezenlijken:

  Door deze bijzondere oefeningen kun je op korte termijn een merkbare ontspanning van je zenuwstelsel bereiken.

   Deze bijzonder gemakkelijke en directe oefening helpt om jouw overprikkelde nervus vagus te kalmeren, wat resulteert in een verhoogde rust en sereniteit in je zenuwstelsel.

  Deze onopvallende en simpele ademhalingstechniek biedt onmiddellijke hulp bij het verlichten van onrustige emoties en het bestrijden van negatieve gedachten.

  Deze waardevolle en praktische adviezen kunnen je op de lange termijn enorm van dienst zijn:

  Door deze aanpak tover je jouw woning om tot een bron van energie, waar je in de gezellige ambiance van je huis optimaal kunt relaxen en je geest kunt laten tot rust komen.

Reacties