Hoe kun je op een effectieve en constructieve manier omgaan met zowel onzekerheid als onduidelijkheid die zich in verschillende situaties kunnen voordoen?
Waarom is het feit dat er onzekerheid en vaagheid bestaat omtrent een bepaalde situatie zo ongelooflijk moeilijk om mee om te gaan? dat het zo enorm moeilijk is, omdat we diep van binnen geloven dat we alles onmiddellijk en zonder enige vertraging moeten weten en begrijpen. Echter, er bestaat een bijzondere manier van weten die uitsluitend verschijnt wanneer de wind daadwerkelijk waait. De zachte en tegelijkertijd krachtige wind biedt je een duidelijk en helder antwoord op de vraag die je hebt gesteld: wat zou ik moeten doen in deze situatie?
Onzekerheid is een periode die zich bij uitstek leent voor diepgaande innerlijke reflectie, voor het beoefenen van mindfulness en zelfinzicht.
Een prachtige boswandeling vol diepgaande inzichten en waardevolle ervaringen
Op een bepaalde dag besloot ik om een lange wandeling te maken in het betoverende bos, een bijzonder slopende en uitdagende wandeling bergopwaarts, terwijl ik diep nadacht over een specifiek probleem dat zich in mijn leven had aangediend. Ik had er op een spoedige manier snel een antwoord voor nodig. Dat was tenminste mijn gedachte.
Ik besloot een korte adempauze in te lassen en begon het krachtige, donderende geluid van de onstuimige wind te horen aan de top van de heuvel die ik met veel inspanning aan het beklimmen was. Ik koester een diepgaande waardering voor het betoverende geluid van de wind, dat voortdurend sterker en intenser lijkt te worden door het gefluister en geritsel van de bomen die hij liefdevol omhulde en waarlangs hij verder waait.
Ik stond gedurende een aanzienlijke tijd te luisteren, terwijl de frisse wind langzaam en op een sferische manier de heuvel af kwam en daardoor de bomen die langs de weg stonden, op een gracieuze wijze dansten op haar vrolijke ritme. Het kwam voor alsof ik geroepen werd door die ene bijzondere boom, die zich precies recht tegenover mij bevond en volkomen stil en onbeweeglijk bleef staan.
De krachtige wind die voortkomt uit de diepgaande inzichten van het weten
Ik keek er gedurende een volle minuut naar, diep onder de indruk van zijn bijna onmerkbare stilte. Toen stootte de krachtige en onstuimige wind, die mijn station op de heuvel had bereikt, met een behoorlijke vaart tegen de majestueuze boom, waardoor hij met een indrukwekkende kracht ver voorover boog en zoals een elegante ballerina terugzwaaide in een betoverende en prachtige dans.
En op dat moment realiseerde ik het mij.
Ik was me ervan bewust dat het nog niet het juiste moment was om het definitieve antwoord op mijn dilemma te ontdekken of te begrijpen. Waarom is het zo? Omdat de wind nog niet had gewaaid en de lucht daardoor een bijzondere stilte met zich meebracht. Ik ontving heldere instructies van de natuur om geduldig in volledige stilte te wachten tot de frisse, verhelderende wind van het weten uiteindelijk kwam. Ik zou heel graag willen weten wanneer het moment aanbreekt dat het de juiste tijd is om te weten.
Moeite met het omgaan met onzekerheid
De onzekere weg die we moeten bewandelen, is bijzonder lastig en vol uitdagingen. Wij, met name binnen de westerse cultuur, zijn ervan overtuigd dat wij onmiddellijk, en zelfs nog sneller dan dat, adequate oplossingen voor problemen dienen te vinden – en dit is idealiter de gewenste benadering.
Wanneer we ons in een situatie bevinden waarin we niet precies weten welke stappen we zouden moeten ondernemen, uiten we vaak onze frustratie en onduidelijkheid bij onze therapeuten door te zeggen: ‘Ik weet niet wat ik moet doen!’ Soms stellen we de vraag aan anderen: ‘Wat moet ik precies doen?’ Tegenover de overige delen van de wereld zijn we in staat om te doen alsof we volledig op de hoogte zijn van wat we aan het doen zijn, in een soort stijl die vaak wordt aangeduid met de uitdrukking ‘fake-it-till-you-make-it’.
Als de buitenwereld eenmaal ontdekt dat we in werkelijkheid de oplossing voor het probleem niet daadwerkelijk kennen, dan krijgen we het onontkoombare gevoel dat we op de een of andere manier gefaald hebben en dat we ons bovendien moeten schamen voor deze situatie.
De waardevolle lessen die we kunnen leren van de natuur
Het bijzonder interessante aspect van de natuur is dat zij ontzettend leerzaam kan zijn, mits we er op de juiste wijze aandacht aan besteden en er op een zorgvuldige manier naar kijken. De boom die stilletjes en onverstoord staat, heeft daadwerkelijk zijn eigen waardevolle les te bieden. Haar stilte vormt een overweldigend antwoord op zichzelf. Hij verricht de handelingen en activiteiten die bomen doorgaans uitvoeren. Hij staat daar op dat specifieke moment niet te wachten, en ook niet per se te weten wat er gaat gebeuren, hij staat daar gewoonweg zonder enige specifieke verwachting. En op dat moment waait de frisse, koel aanvoelende wind en wordt hij eindelijk in beweging gebracht.
Is het voor ons daadwerkelijk haalbaar om even stil te staan? Gewoon blijven doen wat wij doen zonder de verwachting dat we voortdurend en altijd precies dienen te weten wat wij op dat specifieke moment moeten doen? Met deze opmerking wil ik absoluut niet impliceren dat we niet meer uit ons bed zouden moeten komen of dat we de verschillende taken en verplichtingen die onze dag met zich meebrengt niet zouden moeten uitvoeren.
Gewoon even stilstaan betekent in deze context dat we afkomstig zijn uit een geheel andere locatie of plek. Wij leven van binnenuit, vanuit ons innerlijke zelf.
Het houdt in dat wij verwijzen naar hetgeen er intern plaatsvindt op het moment dat wij handelen en allerlei ervaringen opdoen. Het houdt in dat onze referentie niet uitsluitend extern is, maar ook interne elementen bevat. Het betekent dat er een bepaalde soort van stille rust in het handelen bestaat, die in de geest op een bewuste manier geregistreerd wordt als mindfulness. Mindfulness is die bijzondere aandacht voor de interne wereld, zonder enige vorm van oordeel, die ons in staat stelt om een staat van innerlijke rust en stilte te ervaren terwijl we ons leven in al zijn facetten beleven.
Wanneer je nogmaals diep in gedachten over die prachtige boom reflecteert, dan besef je dat er diep van binnen een heleboel interessante processen plaatsvinden: water dat onophoudelijk naar de bladeren stroomt, nieuw spinthout dat zich op een ingenieuze manier vormt, en ga zo maar door. Echter, de boom aan de buitenzijde vertoont geen enkele beweging – niet zolang de wind niet begint te waaien.
Onzekerheid is vaak een periode van reflectie en introspectie, een tijd voor stilte en bezinning.
We zijn in staat om op exact dezelfde wijze te kijken naar het ontdekken van effectieve oplossingen voor de uiteenlopende problemen waarmee we geconfronteerd worden of naar het vinden van de juiste antwoorden op onze prangende vragen. Wanneer we onze innerlijke werking aandachtig in de gaten houden, terwijl we op een authentieke manier van binnen naar buiten leven, zullen we ons op een dieper niveau ervan bewust zijn wanneer de wind vanaf verschillende richtingen waait en zullen we precies weten wat we in dat moment moeten ondernemen of hoe we moeten reageren.
Zo vaak missen we de verfrissende bries van de wind, omdat we in grote mate gefocust zijn op wat we denken en wat we wel of misschien niet zouden moeten doen in onze dagelijkse routine. Wij zijn voortdurend en continu op zoek naar de ‘juiste’ en meest geschikte handelwijze. Wanneer het daadwerkelijk waait, ervaren we de wind niet, omdat we intern onvoldoende gefocust zijn om de externe omstandigheid, die ons zou willen aanzetten tot beweging, op te merken of er daadwerkelijk in te geloven.
Op vrijwel elke plek zijn antwoorden te ontdekken en te vinden.
Overal om ons heen, in onze directe omgeving, vinden er constant gebeurtenissen plaats die ons waardevolle antwoorden bieden, maar we besteden er geen aandacht aan, omdat we vaak te druk zijn met het herkauwen van onze verlangens, met het overdenken van wat precies het juiste is om te doen, wat we zouden moeten doen, wat we daadwerkelijk moeten ondernemen, en wat anderen verwachten dat we doen. We zijn ontzettend druk bezig met het probleem voortdurend aan anderen te beschrijven en uiteenzettingen te geven, in de hoop dat zij ons zullen vertellen wat we precies moeten doen, dat we de wind niet meer voelen die om ons heen waait en ons omringt.
Niemand gaat ervan uit dat we in alle situaties en op elk moment volledig en absoluut zeker van onszelf zijn. Onzekerheid is in wezen een periode van stilte en contemplatie. Het is absoluut geen tijd om zonder doelbewustheid rond te rennen, zoals mijn moeder altijd op een wijze manier zei, ‘Als een kip zonder kop’. Onzekerheid vormt een periode die zich uitstekend leent voor diepgaande innerlijke reflectie, alsook voor het beoefenen van mindfulness.
Je kunt het pas definitief weten op het moment dat je het daadwerkelijk weet. Je hebt mogelijk de overtuiging dat je al goed geïnformeerd bent over een bepaald onderwerp wanneer iemand je deskundig advies geeft, totdat een andere persoon vervolgens precies het tegenovergestelde beweert en je aan het twijfelen brengt. Maar totdat het ware, authentieke Zelf in jou de nodige kennis en inzicht heeft verworven, weet je het simpelweg niet. Er zal ongetwijfeld iets diep van binnen in jou resoneren dat duidelijk aangeeft: ‘Ja, dit is het moment waar ik naar op zoek ben. Dit is precies hetgeen wat ik van plan ben te gaan doen.' Tot op dat moment weet je het eenvoudigweg niet.
Veel liefs
Rachida